Kính thưa quý bà con,
Cách đây đúng 101 năm, vào 11 giờ, ngày 11 tháng 11 năm 1918, tiếng súng dứt hẳn trên toàn các chiến hào toàn khắp các giới tuyến Âu châu-Đông âu, chấm dứt cuộc đại chiến lần đầu tiên trong lịch sử loài người liên quan đến cả chục quốc gia tham chiến – do đó được gọi là Đại Thế Chiến thứ Nhứt dài 51 tháng giữa Khối Liên Minh Âu Mỹ và Khối các Lực lượng các quốc gia Đông Âu.
Ngày 11 tháng 11 tuần qua, như hằng năm, nước Pháp, và cả thế giới Âu Mỹ kỷ niệm ngày ngưng bắn 11 tháng 11. Thừa cơ hội, đây cũng là Ngày Tưởng Niệm đến các Chiến Sĩ Trận Vong, Journée de Souvenirs, Remembrance Day, Veteran Day … Truyền thống các dân chúng quốc gia Anglo Saxon, Mỹ Anh Úc Tân Tây Lan mang một hoa Coquelicot – Poppy Đỏ trên ve áo… xứ Pháp đặc biệt hơn dùng hoa Bleuet – Cornflover…màu xanh. Còn phe ta? …
Mong sao quý bà con, cùng nhau nghĩ ra một biểu tượng nho nhỏ để biểu dương sự tưởng niệm các vị anh hùng liệt sĩ Nam Việt Nam Mình, đã bỏ mình cho cuộc chiến giữ nền Tự Do, giữ vững bờ cõi Quốc gia … (dù thất bại, tuy không thành công cũng thành nhơn) bằng một chiếc hoa giấy nhỏ trên ve áo – cúc vàng nho nhỏ? Hay bông mai vàng … hoa của mùa Xuân ở Miền Nam ta, nở vào ngày Tết… tượng trưng cho một hy vọng có một ngày mai một cái Tết thực sự trở về trên đất nước Việt Nam… vì thưa quý bà con rằng: “Từ 45 năm nay từ ngày 30 tháng Tư năm 1975, Miền Nam chúng ta, và người Tỵ Nạn Cộng Sản chúng ta ở Hải ngoại đã không còn đón một cái Tết đúng nghĩa nữa – và những hoa mai thật sự của một cái Tết Thật Sự Việt Nam của Dân tộc Đại Việt không còn nữa!” Mong lắm!
Trận Verdun: 303 Ngày Giữ Từng Tấc Đất:
21 tháng 02 – 19 tháng 12 năm 1916: 303 ngày.
2 triệu 300 ngàn quân nhơn tham gia: 2.2 triệu quân Đức, 1.1 triệu quân Pháp.
Tổn thất hai bên: 700 ngàn thương vong và mất tích. 306 ngàn tử vong: 163 ngàn quân Pháp, 143 ngàn quân Đức.
53 triệu quả pháo, 30 triệu pháo Đức, 23 triệu pháo Pháp trên một chiến tuyến rộng chỉ vài chục cây số vuông.
Kết cuộc: trở về vị trí chiến tuyến cũ trước trận đánh.
Diễn tiến:
21 tháng 02, 1916: 7 giờ 30, Đức mở đầu, bất ngờ, tấn công, mưa pháo liên tục: 1 triệu quả. 17 giờ 30: tắt pháo, bộ binh Đức xung phong tiến công. Tàn quân tiền phương Pháp sống sót của Đại Tá Driant cầm cự tử thủ. Đoàn xung phong Đức dậm chơn tại chỗ.
25 tháng 02: Chiến lủy Douaumont thất thủ. Pháp lui mất 7 cây số và cũng cố thế thủ.
24 tháng 10: Quân Pháp phản công, tái chiếm lại chiến lũy Douaumont. Sau 8 tháng đánh nhau hằng ngày: Pháp chết trên 100 ngàn quân. Nhưng đã chuyển từ thế thủ qua thế công.
19 tháng 12, 1916: quân Đức hoàn toàn bị đẩy lui về vị trí chiến tuyến của 10 tháng trước. Tổng Tư lệnh Quân Đội Đức Von Falkenhayn bị bãi nhiệm từ tháng 8.
Kính thưa quý bà con,
Quý vị cùng thế hệ chúng tôi, sanh và lớn ở Sàigòn của chúng ta, khoảng những năm 1950, đều biết Công trường Chiến sĩ Trận vong Pháp của Đệ Nhứt Thế chiến. Với hình ảnh hai anh lính Pháp thời chiến ấy, tên Pháp gọi là Poilus (Dân râu xồm) nằm đầu đường Blansubé. Sau nầy, thời Cộng Hòa chúng ta, Công trường Chiến Sĩ Pháp bị đập bỏ thay bằng Công trường Con Rùa, đường Blansubé thành đường Duy Tân – cây dài bóng mát – với Đại học Luật Khoa, ngây ngất chờ em.
Riêng phần gia đình chúng tôi, phía bên ngoại bầy con chúng tôi, dân bản địa Pháp, có lịch sử gia đình gắn bó với Đệ Nhứt Thế Chiến. Ông ngoại bà xã chúng tôi trong thế chiến 1 là một tuyên úy Tin lành có mặt tại nhiều mặt trận. Năm 1916, ông bị thương ngay trong tuần đầu tiên của trận Verdun. Suốt thời gian tham chiến, ông viết nhựt ký. Năm qua, 2018, nhơn dịp 100 năm tưởng niệm cuộc Đại Thế Chiến 1 đã sao chép vào blog kỷ niệm, mỗi ngày đúng trăm năm trước, những trang nhựt ký mô tả diễn biến cùng tâm trạng của ông cụ.
Hôm nay, chúng tôi xin được viết về trận Verdun, để tưởng nhớ ông cụ. Verdun, một trận đánh quyết liệt, tàn khốc, phung phí, hao tốn tài lực và nhơn sự, nhưng rút cuộc không làm thay đổi bộ mặt của cuộc chiến. Có chăng, và đó là bài học, là tấm gương, của tinh thần yêu nước của hai dân tộc Đức và Pháp. Và cái quan trọng là, với một giá rất đắt, dân quân Pháp đã một lòng yêu nước hy sanh, dám chết, đã bám đất giữ nước, không để mất một tấc đất.
Viết cho trận Verdun, gương sáng của quân dân Pháp một lòng giữ đất giữ nước, để trân quý tưởng nhớ những gương sáng của những trận An Lộc, Quảng Trị … của quân dân Việt Nam Cộng Hòa muôn thuở!
Đệ nhứt Thế chiến:
Bắt đầu ngày 28 tháng 06 năm 1914, tại Sarajevo, ngày nay là thủ phủ của quốc gia Bosnie-Herzégovine, thuở xưa ấy, nằm trong đất của Đế quốc Áo-Hung, Đại công tước François-Ferdinand, Thái tử Habsbourg trị vì Đế quốc Áo-Hung, bị một kháng chiến quân người Serbe ám sát. Thế chiến 1 bắt đầu do Liên Minh ba Đế quốc Đông-Âu, Đức, Áo-Hung và Ottoman-Thổ khai chiến chống Liên Minh Tam Hợp – Triple Entente Nga, Anh, Pháp, (Ý và Serbie là hai quốc gia được phe Tam Hợp che chở)
Suốt những năm 1914/1915, cuộc chiến cù cưa. Những trận chiến hoặc bằng những tấn công, khi tiến lúc thối, di chuyển đều thất bại. Nay, chuyển qua cuộc chiến giành đất chiếm chỗ. Năm 1915, trên mặt trận miền Tây (biên giới Đức/ Pháp Bỉ, còn miền Đông, biên giới Đức Áo/Nga), các trận do quân Anh Pháp tạo ra như những trận ở Champagne, ở Artois vào tháng 5 tháng 6 hay trận đánh vào mùa thu cũng ở Champagne cũng chỉ giành tới giành lui vài trăm thước đất, có khi còn ít hơn nữa mà rất hao hụt binh sĩ, nướng quân, giết tướng.
Verdun:
– Về mặt chiến lược, thành phố Verdun một công sự chiến đấu khá vững chắc, với hai chiến lũy kiên cố, Douaumont và Vaux tiền phương trấn mặt, cùng với những đồi cao chiến lược ngự thành một chiến tuyến. Tuy kiên cố với thành trì xây chắc, nhưng lại để trống ba mặt dễ bị tấn công, nhưng cũng dễ phòng vệ. Về mặt tiếp vận, Verdun rất yếu, một thiết lộ dễ dàng bị cắt đứt, một con đường huyết mạch – về sau nầy được Tướng Pétain biến thành là con đường Thánh Lộ-La Voie Sacrée, liên tục tiếp liệu mặt trận, thoạt đầu chỉ là một con đường liên tỉnh chật hẹp.
– Tướng Von Falkenhayn, Tổng Tư lệnh Liên quân Đức Áo của mặt trận miền Tây, là một Tướng pháo binh, nghĩ rằng pháo kích sẽ làm hao binh tổn lính của Pháp, về cả tinh thần lẫn nhơn sự và sẽ phá vỡ sức kiên cố của Verdun, mở cửa ngõ để vào Paris. Cả Tướng Joffre, Tổng Tư Lệnh Quân đội Pháp cũng lơ là Verdun, nghĩ rằng Verdun với những thành trì đồi núi kiên cố tự nhiên sẽ là những cản trở cho sức tiến công của địch. Và nghĩ rằng nếu Đức tấn công, thì sẽ xua qua sông ở phía bắc chiến tuyến, vượt sông Somme, thẳng đồng bằng đi Paris. Do đó, Joffres dồn binh và gom quân họp lực cùng lực lượng của Hoàng gia Anh bên tả ngạn sông Somme, bỏ ngõ Verdun, cho rằng Verdun với những đồn lũy Douaumont, Vaux và những đồi núi sẽ đủ sức cản mủi bộ binh Đức. Quên rằng Đức cay cú, muốn chiếm lại Verdun, vì trong cuộc chiến Đức Pháp năm 1870, Đức đã sở hữu Verdun rồi, nhưng phải trao lại cho Pháp năm 1973 theo hoà ước 1870. (Pháp thua chiến 1870, và Đức được chiếm trọn hai vùng Alsace và Lorraine của Pháp, nhưng phải trả những chỗ chiếm khác).
– Von Falkenhayn hứa với Hoàng đế Đức, Guillaume II chỉ sử dụng rất ít bộ binh, chỉ dùng pháo thôi! Đối với Von Falkenhayn, pháo kích sẽ nãn lòng quân dân Pháp, sẽ phá nát thành Verdun, đường đến Paris sẽ rộng mở sau một tuần pháo kích. Cuộc tấn công được Thái tử Đức Kronpritz lãnh đạo. (An Lộc cũng vậy! Pháo sẽ mở đường Việt Cộng vào Sàigòn!).
Trận Verdun:
– 7 giờ 30 ngày 21 tháng 02, 1916 đột kích bất ngờ bằng mưa pháo! 1 triệu quả liên tục trong 10 tiếng! 17 giờ 30, tắt pháo, bộ binh xung phong tiến công với súng phun lửa.
Vì bất ngờ, trong vài ngày, quân Pháp thiệt hại nặng nề, mất 25 ngàn quân, lui quân 7 cây số. Nhưng với lòng quyết tử, với lòng yêu nước, cùng sức đề kháng chiến đấu của quân Râu xồm – les Poilus (tên thân mật của binh sĩ Pháp) như ngay ngày đầu, nhóm quân tiền phương của Đại tá Driant, tuy bị bất ngờ, tuy bị tiêu hao nặng sau trận mưa pháo, vẫn suốt tối 21, và nguyên ngày hôm sau, ngày 22, trên ngọn đồi của rừng Caures, nhóm sống sót nầy, đã quần thảo, đánh du kích, làm chậm lại cuộc tiến công của quân Đức. Sức cản trở, làm dặm chưn tại chỗ của quân Đức, giúp cho phòng tuyến Verdun có thời gian tổ chức tử thủ.
– Ngày 25, tuy chiến lũy Douaumont mất, nhưng sức tiến của quân Đức cũng khựng hẳn lại. Pháp phải mất 9 ngày để tái phối trí. Nhưng nhờ sức đề kháng của nhóm cảm tử tiền quân, quân Pháp đã cho 9 ngày quý giá ấy để Verdun đủ thời gian tổ chức phòng thủ.
– Ngày 25, Tướng Pétain được Tướng Joffres bổ nhiệm làm Tư lệnh mặt trận. Tướng Pétain, là Bộ binh, nên đám Bộ binh Pháp lên tinh thần. Pétain cho cũng cố những thành trì, công sự còn lại và cho xây con lộ huyết mạch tiếp vận. Con đường Thánh Lộ-La Voie Sacrée, con đường tiếp tế dài 56 cây số, được Pétain ra lệnh bằng mọi giá, phải mở rộng, sửa sang, làm sao cho 3 ngàn chiếc vận tải (1 chiếc mỗi 15 giây) liên tục ngày đêm tiếp tế đạn dược (50 ngàn tấn một tuần), lương thực, thuốc men, tải thương và quân viện (90 ngàn quân một tuần). Văn hào Maurice Barrès đặt tên con đường huyết mạch tiếp vận nầy là Thánh Lộ-La Voie Sacrée.
– Ngày 6 tháng 03, Von Falkenhayn tung một cuộc tấn công quy mô thứ hai, vào phía trái chiến tuyến. Quân Pháp, thiệt hại nặng, nhưng nhờ biết co cụm lại, nên giữ được đồi ở độ cao 304 và đồi Mort Homme.
– Ngày 10 tháng 04, quân Đức tung tất cả lực lượng đánh cả hai mặt chiến tuyến. Pétain vẫn giữ thế thủ. Joffres không hiểu ý Pétain – hay ganh tỵ? Vì Pétain rất được quân dân mến chuộng, Joffres bèn tước quyền Pétain, thay bằng Tướng Nivelle, thăng chức Pétain thêm một sao và phong lên Tư Lệnh Quân đội Miền Trung.
– Được lệnh Joffres bảo phải tấn công, Nivelle ra lệnh cho Phó Tướng là Tướng Mangin tái chiếm Douaumont: 3 ngày: 22 đến 24 tháng 05, thất bại. Và mất luôn chiến lũy Vaux. Sau 5 ngày tử chiến, từ 2 đến 7 tháng sáu. Quân phòng thủ, do Thiếu tá Raynal cầm đầu, hết đạn, hết lương, buông súng. Quân Đức thắng trận, quân tử, bái phục, lập giàn chào quân Pháp đầu hàng.
– Ngày hôm sau, ngày 8, Tướng Nivelle tổ chức tái chiếm Vaux, Vẫn thất bại! (Chiến lũy Vaux được tái chiếm đêm 2 rạng 3 tháng 11, không một phát súng. Đức bỏ ngõ, vì giữ Vaux vô ích!)
– Nhưng trái lại từ ngày 23 tháng 06 đến ngày 11 tháng 07, Đức tung toàn hết lực lượng quyết chiếm Verdun. Chiến lũy Souville, sức cản cuối cùng của Verdun cầm cự, tử thủ, quân Đức bị chận đứng hẳn ngày 12. Lý do là quân Anh Pháp đã mở mặt trận thứ hai ngày 01 tháng 07 ở phía Bắc chiến tuyến, tràn qua sông Somme tấn công cánh mặt quân Đức Áo.
Và từ đó Pháp Anh lấy lại chủ động và phản công. Von Falkenhayn, thất bại, chủ quan, bị cách chức vào tháng 08.
Douaumont được tái chiếm ngày 24 tháng 10. Mất ngày 25 tháng 02 năm 1916. Tái chiếm ngày 24 tháng 10 năm 1916. Tám tháng ròng rã chiến đấu, trên 100 ngàn quân thiệt mạng, quân Pháp lấy lại gần hết những phần đất đã mất.
Ngày 19 tháng 12, năm 1916 quân Pháp tái chiếm toàn bộ chiến tuyến đầu năm 1916, trận Verdun chấm dứt.
Và Việt Nam?:
Chừng nào Đảng Cộng Sản đương quyền Việt Nam DÁM làm lễ tưởng niệm và truy điệu, ghi ơn các tất cả các chiến sĩ Quân Đội Nhân Dân (cùng Đảng Cộng Sản với Nhà cầm quyền) và người dân Bắc Việt (công dân của quốc gia Cộng Sản Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng Sản Việt Nam cầm quyền) đã bỏ mình chống Tàu, giữ đất, giữ biển, giữ đảo chống ngoại xâm Trung Cộng – người đồng chí Cộng Sản 14 chữ vàng môi hở răng lạnh của phương Bắc?
Riêng chúng ta, người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản Hải Ngoại chúng ta:
Phải tưởng nhớ, trân quý, tri ơn:
– Các anh hùng Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa tử tiết với Hoàng Sa tháng Giêng 1974 – và các anh hùng đã tử tiết trong Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 để giữ An Lộc, Quảng Trị, Kom Tum, ấy là một dĩ nhiên và bổn phận!
Và, chúng ta cũng không ngại ngùng, không chia rẽ, chúng ta cũng sẽ tri ơn và tưởng niệm:
– Các anh hùng tử sĩ Dân quân và Quân đội Nhân Dân Việt Nam Cộng Sản đã đền nợ nước để giữ đất, giữ biên giới Hoa Việt từ 1979 đến 1989!
– Các anh hùng Hải Quân Nhân Dân Việt Nam Cộng Sản bị bức tử để giữ Trường Sa năm 1988.
– Các ngư phủ tiếp tục bị tàu lạ, đâm chìm, bỏ mình để giữ biển giữ đảo cho Việt Nam?
Và Phải nhớ, Nên nhớ, Mãi mãi nhớ!
Để toàn dân sẳn sàng giữ đất giữ biển, lấy lại Hoàng Sa và Trường Sa và Biển Đông đã mất!
Hồi Nhơn Sơn, viết cho ngày Chiến Sĩ Trận Vong Âu-Mỹ 11/11
Phan Văn Song
GHI CHÚ: vài con số của Đại Thế Chiến 1
. Từ ngày 28 tháng 7 năm 1914 đến ngày
11 tháng 11 năm 1918. (4 năm, 3 tháng 14 ngày).
. 61 Triệu quân nhơn tham dự cuộc Đại Chiến 1. 10 Triệu
thường dân và quân nhơn chết và mất tích, 30 triệu quân nhơn bị thương.